(Φωτογραφία: Γιάννης Μπεχράκης - από το Reuters)
Και ναι! Μετά από τόσο καιρό, και με τα δάχτυλα να με γαργαλάνε να απαντήσω σε μηνύματα μίσους και πολιτικής ανισσοροπίας θυμήθηκα ότι έχω ένα μικρούλι βήμα εδώ να βγάλω το άχτι μου, μετά από πόσο καιρό που δεν έχω γράψει τίποτα.
Βρισκόμαστε πλέον εντός του 2020! Ποιός να το φανταζόταν ότι θα φτάναμε εδώ. Και σκατά, ούτε ιπτάμενα αυτοκίνητα, ούτε εξωγήινοι, τίποτα. Πόλεμοι ακόμα, πρόσφυγες και μετανάστες, οι καλοί δυτικοί με τους κακούς ανατολικούς, πετρέλαια, φυσικά αέρια και εναλλακτικές μορφές ενέργειας.
Αλλά η αφορμή για να γράψω πάλι ήταν το βιντεάκι από ένα ελληνικό νησί που ο ντόπιος φωνάζει στην έγκυο που προσπαθεί να κατέβει από την βάρκα "Στ' αρχίδια μας που είσαι έγκυος, εμείς σε γαμήσαμε;". Αυτό δεν μπορώ να το χονέψω. Φυσικά από κάτω από την ανάρτηση, χαμός. Διχασμός. Το αγαπημένο σπορ που από ελληνικό πάει να γίνει παγκόσμιο!
Η άποψή μου είναι η ακόλουθη, και φυσικά βασίζεται στις ιδέες μου και μόνο. Μακάρι να ήξερα όλα τα πολιτικά και οικονομικά παιχνίδια που αφορούν το ζήτημα. Πάει κάπως έτσι:
Από τότε που ως άνθρωποι άρχίσαμε να γινόμαστε πολλοί, άρχισαν και οι καυγάδες. Η αιτία των πολέμων έχει αναλυθεί πολύ, δεν το πάω εκεί, αλλά τελικά για να υπάρξει μια ισορροπία, φτάσαμε στο σημερινό πολύ παλιό σύστημα των συνόρων. Συμφωνήσαμε να ζούμε σε έναν χώρο "ελεύθερα" με βάση κανόνες γραπτούς και άγραφους, ζωγραφίσαμε σύνορα και συμφωνήσαμε να μην τα περνάμε χωρίς άδεια, και εφευρέσαμε τα διαβατήρια και τις βίζες για να έχουμε τον έλεγχο αυτών των μετακινήσεων. Αυτό το δεχόμαστε από τη γέννησή μας, αφού μέσα σε αυτό το σύστημα γεννιόμαστε. Όσοι δεν το δέχονται, δεν μπορούν να μετακινηθούν μεταξύ των συνόρων, οπότε είτε παίρνουν τα βουνά ή πάνε φυλακή (ή δεν μετακινούνται).
Πού και πού όμως, και λέγοντας πού και πού εννοώ πάντα και διαρκώς, κάπου υπάρχει πόλεμος, δηλαδή αμφισβήτιση των συνόρων αυτών από μια χώρα που θέλει κατιτίς από την γειτονική της. Αυτό είναι μια κατάσταση που είναι αποδεκτή κυρίως από τις δυνατές οικονομικά χώρες της δύσης, προκειμένου να γίνεται το εμπόριο όπλων (πηγή εσόδων), αλλά και να διατηρείται η υπεροχή των συγκεκριμένων χωρών (αφού οι άλλοι θα σφάζονται). Αυτή είναι μια απλοποιημένη εξήγηση του τι πιστεύω εγώ. Και αυτό το έχουμε αποδεχτεί πάνω κάτω, είτε συνειδητά, αγοράζοντας το επόμενο iphone, ή ασυνείδητα, φωνάζοντας για τους καπιταλιστές τρώγοντας μπέργκερ. Ούτε αυτό με απασχολεί τώρα, αν και είναι ωραίο θέμα συζήτησης.
Ένα αποτέλεσμα των πολέμων, ειδικά των πολύ βίαιων, είναι η μετακίνηση πληθυσμών, που μην μπορώντας να επιβιώσουν στον τόπο τους προσπαθούν να πάνε σε κάποιο άλλο μέρος που να μην έχει πόλεμος και να μπορούν να συντηρήσουν την οικογένειά τους. Και έτσι γίνονται πρόσφυγες. Οι πρόσφυγες δεν έχουν πάντα χαρτιά, διαβατήρια κλπ μαζί τους, και συμφωνα με την νομοθεσία των περισσότερων δυτικών χωρών έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο.
Παράλληλα, υπάρχει και άλλο ένα ειδός ταξιδιωτών, αυτών που δεν μετακινούνται για λόγους πολέμου, αλλά για οικονομικούς, πολιτικούς ή άλλους λόγους (όπως εγώ), οι οποίοι έχουν ταξιδιωτικά έγγραφα και πάνε από μια χώρα σε μια άλλη με τη θέλησή τους. Οι μετανάστες.
Το μεγάλο ζήτημα λοιπόν προκύπτει όταν οι πρόσφυγες (και όπως στην περίπτωση που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020, μετανάστες χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα) προσπαθούν να μετακινηθούν κατά μεγάλους αριθμούς σε μια χώρα, έστω και ως περαστικοί, προκειμένου να φτάσουν κάπου αλλού. Τι γίνεται ας πούμε τώρα που 10.000 άνθρωποι προσπαθούν ταυτόχρονα να περάσουν τα σύνορα από την Τουρκία προς την Ελλάδα;
Αρχικά το πρόβλημα αυτό το αντιμετώπισε πρώτα η Τουρκία, στα δικά της σύνορα, όπου μαζεύτηκαν όχι χιλιάδες, αλλά εκκατομύρια πρόσφυγες. Η Τουρκία βέβαια, είναι ανακατεμένη στον πόλεμο, οπότε εκεί είναι πιο μπερδεμένα τα πράμαγα, αλλά κοιτώντας από μακριά, το ίδιο θέμα αντιμετώπισε.
Η απλή λογική, για μεμονωμένες περιπτώσεις, σύμφωνα με τη δική μου αντίληψη, είναι ότι τα σύνορα είναι κλειστά σύμφωνα με το νόμο. Αν κάποιος θέλει άσυλο πρέπει να πάει στα σύνορα και να το ζητήσει. Εκεί, θα του δοθεί ένα καθεστώς προσωρινό, και όταν το αίτημά του θα διεκπεραιωθεί, θα μάθει αν μπορεί να προχωρήσει ή θα πρέπει να επιστρέψει. Απλό. Όταν περνάει τα σύνορα κυνηγημένος, από στεριά ή θάλασσα, είναι παράνομος και θα πρέπει να συλληφθεί, ακολουθώντας μετά την αντίστοιχη διαδικασία όπως και πριν για την παροχή ασύλου κλπ.
Όταν όμως οι αριθμοί γίνονται τόσο μεγάλοι, δεν υπάρχει πρόβλεψη και δίκαιο. Εκεί είμαστε τώρα, και δεν έχω την απάντηση. Τι γίνεται δηλαδή όταν (ας αφήσουμε τα χερσαία σύννορα που υπάρχουν φράχτες και συρματοπλέγματα κλπ) κάποιος σε μια βάρκα μπαίνει στα χωρικά ύδατα και προχωράει στο εσωτερικό; Του βυθίζεις τη βάρκα; του δένεις τη βάρκα και τον στέλνεις πίσω μεσοπέλαγα, τον αφήνεις στη βάρκα χωρίς να τον αφήνεις να πιάσει στεριά μέχρι να βαρεθεί και να φύγει, ή τον συλλαμβάνεις και τον βάζεις σε "στρατόπεδα" μέχρι να εξετάσεις την περίπτωσή του; Και αν γίνει το τελευταίο, πιο ανθρώπινο από τα προηγούμενα, τι θα κάνεις όταν η μια βάρκα γίνει χιλιάδες και οι άνθρωποι εκκατομύρια; πώς μια φτωχή χώρα θα διαχειριστεί τέτοιο αριθμό προσφύγων που είναι σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού της;
Όλοι έχουν δίκιο σε αυτή την περίπτωση. Πρώτα οι πρόσφυγες, μετά οι ντόπιοι, οι Τούρκοι και οι Έλληνες πολίτες, αλλά και οι Ευρωπαίοι που και αυτοί φοβούνται να δεχτούν τα εκκατομύρια από το πουθενά, ειδικά όταν έχουν ζήσει το πέρασμα τρομοκρατών μέσα από τις ροές προσφύγων. Επομένως, αγαπημένοι μας πολιτικοί, βάλτε κάτω το κεφάλι, και βρείτε τι θα κάνετε, όλοι μαζί, όσοι έχουν εμπλακεί στον πόλεμο στη Συρία, αλλά και όσοι βρίσκονται στη μέση τις διαδρομής των προσφύγων, και κυρίως η αγαπημένη Ευρώπη να βρει τον τρόπο να αντιμετωπίσει με τον πιο ανθρωπιστικό τρόπο την κατάσταση και να αποδείξει την αξία της.
